Корхона ускунани қайта тиклаш самарасизлиги муносабати билан уни ҳисобдан чиқармоқда. Ускунанинг тугатиш вақтидаги тиклаш қиймати 1 200 минг сўм, ҳисобланган эскириш суммаси 1 080 минг сўм. Қайта баҳолаш қолдиғи 137 минг сўм. Ускунани тугатишда унинг 150 минг сўмлик эҳтиёт қисмлари кирим қилинди.
Ушбу операция бухгалтерия ҳисобида қандай акс эттирилади ва ЯСТ тўловчиси бўлган корхона учун солиқ оқибатлари қандай бўлади?
Корхона бухгалтери.
– Асосий восита объектларини ҳисобдан чиқариш Асосий воситаларни балансдан чиқариш тартиби тўғрисида низом (АВ томонидан 29.08.2004 йилда 1401-сон билан рўйхатдан ўтказилган) билан тартибга солинади. Шунингдек, 5-сон ва 21-сон БҲМСларга асосан ускунани ҳисобдан чиқариш қуйидаги бухгалтерия ёзувлари билан акс эттирилади:
|
Т/р
|
Хўжалик
|
Сумма, минг сўмда |
21-сон БҲМС
|
Ёзувларни тасдиқловчи ҳужжатлар
|
|
|
дебет
|
кредит
|
||||
|
1
|
Ускуна тугатилишидаги тиклаш қиймати ҳисобдан чиқарилади
|
1200
|
9210
|
0130
|
Асосий воситаларни тугатиш далолатномаси
|
|
2
|
Ҳисобланган эскириш суммаси ҳисобдан чиқарилади
|
1080
|
0230
|
9210
|
Эскиришни ҳисоблаш қайдномаси
|
|
3
|
8510-счёти бўйича қолдиқ ҳисобдан чиқарилади
|
137
|
8510
|
9210
|
Қайта баҳолаш қайдномаси
|
|
4
|
Кирим қилинган эҳтиёт қисмлар
|
150
|
1040
|
9210
|
Тугатиш далолатномаси, кирим ордери
|
|
5
|
Ускуна тугатилишидаги молиявий натижа акс эттирилади
|
167
|
9210
|
9310
|
Бухгалтерия ҳисоб-китоби
|
Солиқ оқибатлари. 2009 йил 1 январдан бошлаб Солиқ кодексининг 356-моддасига асосан (ЎзРнинг 29.12.2008 йилдаги ЎРҚ-196-сон Қонунидаги таҳрири), асосий воситаларни тугатишда уларнинг илгари қайта баҳолашлардаги қийматининг камайиши суммасидан ортган қисми ҳисобига олинган даромадлар ЯСТни ҳисоблашда солиқ солинадиган базага киритилмайди.
Ускуна тугатилишидан олинган даромад 167 минг сўмни ташкил этмоқда, ундан қайта баҳолаш бўйича даромад – 137 минг сўм. Ушбу 137 минг сўм ЯСТни ҳисоблашда солиқ солинадиган базага киритилмайди. Солиқ солиш учун 30 минг сўм киритилади (167 – 137 = 30).
Солиқлар корхонанинг асосий фаолиятидан келиб чиқиб ҳисобланади. 2014 йил учун ЯСТ ставкалари ЎзР Президентининг 25.12.2013 йилдаги ПҚ-2099-сон Қарорининг 9-1, 9-2, 9-3-иловаларида келтирилган эди. Масалан, саноатда ишлаб чиқариш корхонаси учун ЯСТ ставкаси – 5 фоиз.
Шундан келиб чиқиб, ушбу операциядан 1,5 минг сўм (30 000 х 5%=1 500) ЯСТ ундирилади.
Материаллар «Кичик корхона электрон бухгалтери» электрон-маълумотлар тизимидан олинди.